عموميات حول الدوال (11)
تمرين 1 tp
لتكن f دالة عددية معرفة كما يلي
f(x) = | x+1 |
x-3 |
1) حدد مجموعة تعريف الدالة f.
2) بين أن f تناقصية قطعا على ]-∞;3[
وعلى ]3;+∞[ وانشئ جدول تغيراتها.
تمرين 2 tp
لتكن f دالة عددية معرفة كما يلي
f(x) = | x-1 |
x-2 |
1) حدد Df.
2) ادرس تغيرات f على ]-∞;2[
ثم على
]2;+∞[.
3) انشئ جدول تغيرات f.
4) حل في المجال I=]2;+∞[ المعادلة f(x)=4x-10.
تصحيح
1) f معرفة يعني x-2≠0.
x-2=0 يعني x=2
اذن D=IR\{2}=]-∞2[∪]2;+∞[.
2) لتكن x و y من D بحيث x<y.
ندرس اشارة f(x)-f(y).
f(x)-f(y) = | x-1 | - | y-1 |
x-2 | y-2 |
= | (x-1)(y-2) - (x-2)(y-1) |
(x-2)(y-2) |
= | -(x-y) |
(x-2)(y-2) |
بما أن x<y فان x-y<0
أي -(x-y)>0
اذن f(x)-f(y) لها نفس اشارة (x-2)(y-2).
لتكن x و y من ]-∞;2[
x<2 يعني x-2<0
و y<2 يعني y-2<0
اذن (x-2)(y-2)>0
بما أن -(x-y)>0 فان f(x)-f(y)>0
أي f(x)>f(y).
وبالتالي f تناقصية قطعا
على ]-∞;2[.
لتكن x و y من ]2;+∞[
اذن x>2 يعني x-2>0
و y>2 يعني y-2>0
ومنه فان (x-2)(y-2)>0
وبما أن -(x-y)>0 فان f(x)-f(y)>0
أي f(x)>f(y) وهذا يعني أن f تناقصية قطعا
على
]2;+∞[.
3) جدول تغيرات f
x | -∞ | 2 | +∞ | ||||
f | ↘ | ↘ |
4) نحل المعادلة f(x)=4x-10
f(x)=4x-10 يعني
x-1=(x-2)(4x-10)
يعني
4x²-10x-8x+20-x+1=0
يعني
4x²-19x+21=0.
نحل في I المعادلة
4x²-19x+21=0
Δ=b²-4ac
=(-19)²-4.4.21=25
اذن المعادلة تقبل حلين.
{ | x1 = | -b-√(Δ) |
2a | ||
x2 = | -b+√(Δ) | |
2a |
{ | x1 = | 19-5 | = | 14 |
2.4 | 8 | |||
x2 = | 19+5 | = | 24 | |
2.4 | 8 |
يعني
(x=1,75 أو x=3).
بما أن
1,75∉I
فان S={3}.